Tutaj jesteś Gmina Wólka Historia Gminy Wólka
Odpady Komunalne Odpady Komunalne Obrazek segregacji śmieci
Poradnik Interesanta Poradnik Interesanta Dwie osoby z dokumentami
Gazeta Gminna Wólka News Gazeta Gminna Wólka News Obrazek logo gmina news
Inwestycje Gminne Inwestycje Gminne Obrazek flaga uni europejskiej

Historia Gminy Wólka

 

Gmina Wólka jako jednostka administracyjna powstała w 1870 roku. Jednak pierwsze wzmianki o miejscowościach leżących na jej terytorium sięgają aż okresu średniowiecza. Przez lata historii okoliczne miejscowości historii były niszczone podczas licznych najazdów i prowadzonych na tych terenach walk.  Ludność tego regionu od pokoleń zajmowała się rolnictwem.

Najstarsze zapiski dotyczące istnienia gminy odnajdujemy u Jana Długosza. Dotyczą one m.in. Bystrzycy (Bestritii), gdzie powstała jedna z najstarszych i rozległych parafii (obejmowała nawet teren Kijan i Spiczyna). Już w tym czasie Bystrzyca słynęła także ze znajdującego się na rzece Bystrzycy młyna. Na początku VIII wieku zbudowano tu niezwykle piękny kościół p.w. Wniebowzięcia NMP. Natomiast zapiski z IX wieku zawierają mnóstwo informacji i wzmianek o ówcześnie wielokulturowej wsi i folwarku o nazwie Sobianowice (Sobiyanowicze). Wówczas na tym terenie istniała przydrożna karczma prowadzona przez kniecia Mikołaja i młyn na rzece Ciemiędze.

W XV wieku pojawiają się pierwsze pisemne informacje o Łysakowie, którego dziedzicem był Andrzej Łukowski i następnym majątku szlacheckim Turce. Znana jest opowieść o zatargu syna dziedzica Turki, Jakusza Tureckiego, z najechanym przez niego knieciem z Łysakowa. Z XVII wieku pochodzą również wzmianki o buncie chłopów z Turki.

Najcenniejszą z posiadłości szlacheckich na terenie gminy był Pliszczyn (Pliscin), należący do Gutów w herbu Rawa. Był to jeden z najbardziej znanych folwarków rycerskich naszych okolic. Znajdował się w posiadaniu rodu Pliszczyńskich. Wówczas działała tam gorzelnia, młyn amerykański oraz uzyskiwano kamień wapienny.

W 1854 r. właścicielem Pliszczyna był Antoni Boduszyński, zaś od roku 1876 jego syn Mieczysław, a od roku 1897 Stanisław Boduszyński. Córka Stanisława, Róża, w 1905 r. wyszła za mąż, za Jana Kołaczkowskiego, otrzymując jako wiano, dobra pliszczyńskie. Państwo Kołaczkowscy nie zamieszkali jednak tam od razu. Do Pliszczyna przybyli dopiero w 1920 r. wraz ze swoimi dziećmi. Od razu przystąpili do restauracji dworu i unowocześniania gospodarstwa. Ciężka praca i troska Jana o losy rodziny, przyczyniły się do jego przedwczesnej śmierci w roku 1924. Róża, w wieku 40 lat, pozostała sama z piątką dzieci. Nie załamała się jednak i umiejętnie zarządzała majątkami w Pliszczynie i w Łabuńkach. Dziedziczka osobiście interesowała się losem mieszkańców Pliszczyna. Dwór zawsze stanowił centrum życia kulturalnego i społecznego. W latach 30-tych XX w. Róża sprzedała część majątku, aby wesprzeć budowę nowej szkoły. W 1957 r. postanowiła odsprzedać swój majątek Zgromadzeniu Księży Sercanów, którzy zobowiązali się otworzyć tutaj kaplicę i rozpocząć starania o budowę nowego kościoła. We wrześniu 1977 r. klasztor i otaczający go ogród zostały wpisane do rejestru zabytków województwa lubelskiego.

Pierwsze zapiski o Łuszczowie (Lusczaw), wsi starej i znanej od XVIII wieku z pięknego kościoła, pochodzą z końca XIV wieku.

W roku 1392 Król Władysław Jagiełło nadał sołtysowi Piotrowi, na prawie średzkim, sołectwo dziedziczne nad Świdnikiem Dużym – włością królewską. Świdnik Duży posiadał w XIX wieku szpital św. Wincentego a Paulo. Dziś możemy nadal oglądać pozostałości dziewiętnastowiecznego dworu i zabudowania folwarczne.

Wólka, stolica gminy, może pochwalić się metryką z początku XIX wieku. We wcześniejszych czasach wchodziła w skład dóbr Jakubowic, a ich właściciel, Tadeusz Grodzicki, podarował pół morgi gruntu pod budowę urzędu gminy, który stanął na tym terenie jeszcze przed I wojną światową.

Gmina Wólka była gminą charakteryzującą się wielokulturowością i różnorodnością pod względem wyznaniowym. Już w tamtych czasach posiadała własny urząd, pocztę, telegraf i linię kolejową. Historia terenów należących do gminy obfituje w różnorodne legendy i anegdoty opowiadane od pokoleń, które zostały częściowo zebrane w książce Elżbiety Roli p.t. „Gmina Wólka” wydanej przez Urząd Gminy Wólka.