Tutaj jesteś Kultura i sport Galeria Kultura To nie tylko budynek. To historia...
Odpady Komunalne Odpady Komunalne Obrazek segregacji śmieci
Poradnik Interesanta Poradnik Interesanta Dwie osoby z dokumentami
Gazeta Gminna Wólka News Gazeta Gminna Wólka News Obrazek logo gmina news
Inwestycje Gminne Inwestycje Gminne Obrazek flaga uni europejskiej
Mobilna aplikacja Gminy Wólka Mobilna aplikacja Gminy Wólka Obrazek telefon w dłoni
Rozkład jazdy Rozkład jazdy Autobus na ulicy
Odnawialne źródła energii w Gminie Wólka Odnawialne źródła energii w Gminie Wólka Obrazek kolektory słoneczne
Seniorzy w Gminie Wólka Seniorzy w Gminie Wólka Obrazek seniorzy

Kultura w Gminie

wójtowie Tadeusz Małaj Włodzimierz Hofa Edwin Gortat wraz z pracownikami UG, OPS, Biblioteki i PGK Wólka

To nie tylko budynek. To historia naszej Gminy, o której musimy pamiętać

31.03.2021
Przez niektórych nazywany kurnikiem, a nawet ruiną, która szpeci otoczenie. Obecnie faktycznie może i tak jest, gdyż lata świetności tego budynku już dawno minęły. Jednak nie możemy zapomnieć, jak ważną rolę pełnił dla naszej społeczności lokalnej.
To tutaj zapadały ważne decyzje, które decydowały o dalszych losach naszej gminy i kierunkach jej rozwoju. To tutaj miały miejsce najważniejsze momenty w życiu człowieka przyczyniające się do okazywania i utrzymywania więzi rodzinnych i społecznych - udzielane były śluby naszym mieszkańcom. To mury tego budynku były świadkiem wojen, wydarzeń okupacyjnych i powstańczych, przemian politycznych zachodzących w naszym kraju, czy też prowadzonych prac przy tworzeniu samorządu terytorialnego przywróconego w 1990 roku.
 
Budynek prawdopodobnie został wybudowany przed I wojną światową, a grunt pod budowę urzędu gminy podarował Tadeusz Grodzicki - właściciel Jakubowic. Wybudował on również most i drogę brukowaną od zamku w Jakubowicach do Wólki. Podczas I wojny światowej wycofujący się Rosjanie podpalili Wólkę, Jakubowice oraz Długie. Ucierpiał również nowy budynek urzędu gminy, gdyż spłonął jego dach, którego odbudowa nastąpiła w 1918 r. Podczas pożarów część ludności została przymusowo ewakuowana. W 1917 roku nastąpiła reorganizacja władz gminnych- wprowadzono 12 osobowe rady, wybierane przez gminne zgromadzenie, co usprawniło działalność samorządu wiejskiego. Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu niepodległości rozpoczął się w gminie Wólka czas odbudowy i rozwoju wiejskiej samorządności. Pierwsze w wolnej Polsce wybory na terenie gminy Wólka przeprowadzono 18 grudnia 1918 r., w wyniku których wójtem został Michał Kańczugowski, a zastępcą Józef Morawski. Władze gminne nie dotrwały jednak do końca kadencji z powodu rezygnacji wójta, stąd konieczne było przeprowadzenie kolejnych wyborów, które odbyły się 7 sierpnia 1921 r. W wyniku jawnego głosowania wójtem wybrano Edwarda Jasińskiego, a jego zastępcą został Andrzej Gębka.
 
Kolejnym ważnym wydarzeniem były pierwsze w wolnej Polsce wybory sołtysów, które odbyły się 23 listopada 1918 r. Wybrano wtedy 13 sołtysów, a następnych 10 powołano na zebraniach wiejskich. Niektórzy wybrani sołtysi zwracali się do starostwa z prośbą o zwolnienie z obowiązków, gdyż z tą zaszczytną funkcją wiązało się wiele obowiązków, ale niestety i przykrości, gdyż często na sołtysów nakładane były kary w postaci aresztu, upomnień, czy też kary pieniężne. Karani byli np. za niedoręczenie pilnych wezwań, nienaprawienie dróg sołeckich czy też niezawiadomienie posterunku policji o pożarze.
 
Rok 1933 przyniósł reformę ustroju samorządu terytorialnego – w gminach utworzono rady gminne i zarządy. Nastąpiły zmiany w podziale gminy na gromady. W 1934 r. przeprowadzono wybory do zarządu gminnego. Po bardzo burzliwej batalii stanowisko wójta objął Wacław Haczyński, który został zamordowany w Katyniu przez NKWD.
 
We wrześniu 1939 r. teren gminy został zbombardowany. Przez gminę przechodziły polskie oddziały, miały miejsce liczne potyczki zbrojne, wobec ludności stosowane były represje, grabieże, a nawet egzekucje miejscowej ludności. Na terenie gminy rozwinęła się konspiracja, były reprezentowane różne nurty ruchu oporu. W urzędzie gminy dwukrotnie niszczone były dokumenty. W czasie okupacji zlikwidowany został samorząd, jednak pozostawione zostały zarządy gmin z dotychczasową polską obsadą. Funkcję wójta do 1942 r. pełnił Józef Flis, a po nim Edmund Dzienisch.
 
W 1944 roku samorząd gminny stanowiły rady narodowe oraz zarząd gminy, który składał się z wójta, jego zastępcy i 3 członków. Wójtem był Kajetan Patyra z Dziuchowa, który po kilku dniach urzędowania został aresztowany za działalność konspiracyjną. Kolejnym wójtem był Józef Flis, a po nim Stanisław Woźniak. Samorząd gminny został zniesiony ustawą z dnia 20 marca 1950 roku i wprowadzona została jednolita władza państwowa. Kolejne zmiany nastąpiły w 1973 roku, kiedy to ponownie powstała gmina Wólka. Gminne rady narodowe stanowiły organ władzy państwowej i samorządu terytorialnego, a organem zarządzającym i wykonawczym był naczelnik, którym był Ryszard Cholewa. Kolejni naczelnicy to Bogdan Zalewski oraz Czesław Jarząbek. Ówczesne władze gminy zaplanowały budowę nowej siedziby, jednak plany te nie zostały zrealizowane.
 
Taka struktura i kompetencje władzy terenowej utrzymała się do końca istnienia PRL-u, czyli do końca 1989 roku. W wyniku przemian politycznych, jakie miały miejsce w 1989 roku, gminy otrzymały wreszcie pełną samodzielność i odpowiedzialność. Pierwszym wójtem został Tadeusz Małaj ze Świdnika Dużego, którego rada wybrała również na kolejną kadencję. W 1998 roku stanowisko to objął Włodzimierz Hofa ze Świdniczka, a po nim w 2010 roku mieszkańcy na wójta wybrali Edwina Gortata, który pełni tą funkcję już trzecią kadencję.
Budowę nowego budynku urzędu gminy w latach 1994 - 1998 rozpoczął ówczesny Wójt Pan Tadeusz Małaj, a zakończył ją jego następca Pan Włodzimierz Hofa.
 
Po starym budynku urzędu gminy pozostaną już tylko nasze wspomnienia i zgromadzone fotografie. W jego miejscu, po przebudowie, którą już rozpoczął Wykonawca, powstanie długo wyczekiwane przez naszych mieszkańców Centrum Kultury. Będzie to miejsce umożliwiające aktywny udział społeczeństwa w kulturze oraz współtworzeniu jej wartości. Nasi mieszkańcy będą mogli się tu spotkać, zintegrować, wypożyczyć dobrą książkę, skorzystać z różnorodnej tematyki szkoleń, warsztatów, wystaw bądź też imprez artystycznych oraz kulturalno - edukacyjnych.
 
Wartość inwestycji to ponad 1,8 mln zł. Będzie ona sfinansowana ze środków pozyskanych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 w ramach Działania 7.1 Dziedzictwo kulturowe i naturalne - projekty lokalne oraz z budżetu gminy Wólka. Termin zakończenia prac budowlanych planowany jest na koniec tego roku. W 2022 roku pozostanie już tylko do zrealizowania aranżacja wnętrz, zakup wyposażenia, a po tym wszystkim realizacja jak największej ilości działań, z których będą korzystali nasi mieszkańcy.
 
Opracowała Emilia Sikorska na podstawie publikacji pt. „Gmina Wólka- rys historyczny” autorstwa Elżbiety Roli
Powrót